Biletsamling

Bilete pr.gnr

Lydfiler

Artiklar

Anna arbeid

Kontakt

21. febr. 1964 – Kohos

Dei ymse laksestammar har kvar si gytingstid. Fyrst kjem storlaksen (the king salmon) om våren med det same elvane går opp, so kjem russelaksen «the humpbacs» om sumaren, men om hausten i september kjem det inn frå havet ein tridje sort som vert kalla med det indianske namnet Koho. Han liknar mykje på storlaksen, men er mindre og veg på jamnen omlag 3 kg. Han er ikkje so talrik som russelaksen og går ikkje som han opp i dei små elvane, berre i dei store. Det som særleg skil han ut frå storlaksen er at han ikkje har prikkar på spor og uggar som denne. Får ein han kroken er han mykje sprek. Prisen me fekk for han var 30 cent eller vel ei krona.

Eg kom attende til Wrangell då eg slutta fisket etter russelaks og vart gåande i byen nokre dagar. Det var ein liten by på eit par tusen menneske. Namnet er frå russetidi då general Wrangell hadde eit fort der. I utkantane hadde indianarane bygt sine hus og kvar stamme hadde ein serskild «totempæl» reist ved huset, ein 4 - 5 m høg stokk reist på ende, med merkelege utskjæringar av dyr og fiskar.

Byen hadde 2 sagbruk, ein hermetikkfabrikk og eit fryseri og salteri. Det siste høyrde til eit tysk kompani, Klivenhausen, som hadde sitt sæte i Astoria, Oregon. Den store Stikine-elvi kjem ned eit stykke frå byen. Ho er farbar med stimbåt 130 engelske mil opp gjennom landet til Telegraf Crick i Canada og er ei stor lakseelv. Om hausten og vinteren frys ho til, men april - mai går ho opp og er då kvit som mjølk av alt slammet ho fører med seg. I den tid er det laksen går opp og 20 - 30 drivarar ligg då ute i mundingen med lange drivgarn og kan fiska opp til 120 laks på båten kvar natt. Dei leverer til salteriet.

Det var slutt med dette laksefisket då eg kom til byen, men no var kohoen komen og han vart fiska på same måte. Ein dag trefte eg på ein av dei karane eg hadde vore saman med på snurpefiske, ein svenske. No hadde han fenge seg båt og garn og vilde ut å driva etter kohoen. Han hadde bruk ein mann med seg og spurde om eg vilde fylgja. Det hadde eg ikkje noko imot sidan eg var ledig, og det vart då til at me rusta oss ut med proviant og andre ting og reiste ut ein halv dags reis frå byen. Der slo me opp teltet vårt i skogen ved elveosen. Der stod berre eit telt frå før, ein annan svenske og ein nordmann hadde slege seg ned der.

Det var tidleg i sesongen so noko større fiske var det ikkje til å byrja med. Me sette ut garni om kvelden og låg og dreiv til om morgonen. Garni flaut og for kvar fisk om kom på vart det eit plask. Då måtte me ro til alt me vann for å taka fisken av, for elles kom kobben og tok han. Kobben og høyrde plasket og symde til og stundom kunde han koma før oss.

Ein dag kom eg i snakk med ein av karane i det andre teltet. Det var nordmannen. Han spurde kvarhelst eg var ifrå, og eg svara at eg var frå Bergenskanten. Då spurde han kva prestegjeldet heitte og eg sa det var Lindås. «Ja. kva gard er du frå der?» «Frå Hundvin» svara eg. So er me frå same prestegjeldet då, for eg er frå Straume», sa han. (Straume ligg ved Fostraumen i Austrheim, og Lindås og Austrheim høyrde saman i den tid.)

Det var mykje regn og ruskever utover hausten og ikkje gjekk det so bra med fisket heller. Ein morgon etter ei fæl ruskeversnatt da me kom inn, fekk me sjå at uvedkomnade hadde vore i teltet vårt om natti. Rifla til svensken var borte, likeeins handkofferten min. I den hadde eg mykje av kledi mine og likeeins setleboki med pengane, alt eg hadde tent og slite for frå våren eg kom opp. So var det ikkje anna å gjera enn å reisa attende til Wrangell. Me melde ranet til politiet, men då me ingen hadde mistenkt, var det lite å gjera. Eg fekk trøysta meg med det gamle ordet — Betre lukka neste gong, og taka fatt på ny. Endå hadde eg både telt, båt, sengklær og fela, dertil nokre dollar i portemoneen. Det var ikkje so lite. Kunne eg berre få meg arbeid på sagbruket, var eg berga for det fyste. Arbeid fekk eg.

Per Hundvin